Ken Uzelf!

Afgelopen zondag was ik bij een bijeenkomst van La Scuola, Academie voor Levenskunst . Onder de titel ‘Denkprikkels’ is er een zondag in de maand een bijeenkomst met filosofische inslag. Het is een zondagmiddag van bezinning rondom een aantal uitspraken. Afgelopen zondag waren dat:

Uitspraak 1: ’Ken jezelf.’

Deze uitspraak van Thales van Milete stond op de tempel in Delphi om de bezoekers te verwelkomen. De spectaculaire oproep werkt tot op de dag van vandaag door. Wat is de betekenis van deze oproep? Wat is het ‘zelf’? Wanneer draag je goede zorg voor het ‘zelf’?

Uitspraak 2: ‘De grondstof van het leven is het IK.’

Het was de wens van Michel de Montaigne om te zijn wie hij is, niet meer dan dat. Hij wilde leren van zijn ervaringen. Wanneer ben je een goede leerling van je eigen ervaringen?

Zoals de titel aangeeft heb ik het hier over de eerste. De uitspraak “Ken uzelf!” roept bij mij meteen weerstand op: “Ja maar(da’s weerstand, ja!), wie geeft die opdracht dan? Van wie ‘moet’ dat dan?” Ik heb iets (niet) met autoriteit.

Al filosoferende met de groep en de groepsleider, Dick Kleinlugtenbelt, kwam ik echter tot mooie nieuwe inzichten. Dick gaf aan dat het niet zozeer een opdracht is als wel een nuttige exercitie: het voorkomt dat je je laat leven ofwel door God, ofwel door andere mensen, ofwel door je eigen emoties, die met je aan de haal gaan. Kijk, en dan heb ik interesse. Zo bekeken, krijg ik niet zomaar een opdracht maar dient zelfkennis mij op alle fronten in mijn dagelijks leven. En daarmee werd de uitspraak, zoals de gastvrouw, Ria Pool-Meeuwsen stelde, zacht en uitnodigend.

Natuurlijk weet ik uit ervaring allang hoeveel rust het me geeft dat ik meer inzicht heb in wie ik ben en wat ik daarmee werkelijk wil en kan. Zeker in deze transparante tijd, waarin je toegang hebt tot ongeveer alles en iedereen en vice versa, ervaar ik ankers in mijn leven als noodzakelijk. Wanneer ik weer eens in de angst schiet, is het fijn dat ik terug kan gaan naar wat ook weer mijn intentie was en waarmee ik bezig ben. En wanneer ik op het web zit en allerlei mensen dingen zie ‘roepen’, dan heb ik echt reflectie nodig om me niet te verliezen in fora, persoonlijke en nieuws-sites.

En God? Me verliezen in God? Ook daar had ik meteen een associatie bij. Dagelijks kom ik mensen, verhalen of situaties tegen waarin God tot autoriteit is gebombardeerd, die met de spreekwoordelijk opgeheven vinger vertelt hoe je moet leven, en die je vandaar uit ook moet vrezen. In die God wil ik me niet verliezen. Dan is mijn gespannen verhouding tot autoriteit onmiddellijk paraat. Nee, wat mijn zelfonderzoek me geeft is een goddelijke beleving die zacht en uitnodigend is, licht en onvoorwaardelijk liefdevol. Zoals je je ook je ideale ouders voorstelt: die zonder meer van je houden, je altijd steunen, je toch je eigen weg laten vinden en inzichten geven wanneer je erom vraagt.

Op dat Goddelijke kan ik reflecteren, zoals ik dat op mezelf kan doen. Op dat Goddelijke kan ik terugvallen, net zoals ik altijd terug kan gaan naar mezelf. Dat Goddelijke is een anker, zoals ikzelf een anker ben wanneer ik me bewust ben van mij…. en mijn goddelijkheid.